Nguyên Bộ trưởng Giáo dục và Đào Tạo, GS Phạm Minh Hạc
chỉ ra, trong thông tư công bố quyết định chọn phương án kỳ thi quốc gia chung
của Bộ GD&ĐT còn nhiều khúc mắc.
- Bộ GD&ĐT mới công bố phương án thi cho kỳ thi
quốc gia chung thực hiện từ năm 2015. Từng là nhà quản lý giáo dục có nhiều năm
kinh nghiệm, GS đánh giá như thế nào về phương án mà Bộ lựa chọn?
- Tổ chức kỳ thi quốc gia chung với chủ trương tiết
kiệm công sức, tiền của của xã hội, phụ huynh, học sinh, giảm căng thẳng thi cử
cho người học… của Bộ GD&ĐT được dư luận hoan nghênh.
Tuy nhiên, sau khi nghe phương án thi được Bộ chính thức
công bố, xã hội và nhất là học sinh, thầy cô, các trường đều có sự thắc mắc, lo
lắng. Phương án Bộ nêu ra mới chỉ nói rất chung, mọi người không biết phải thực
hiện như thế nào.
Có nhiều băn khoăn rằng đề thi năm nay sẽ ra theo hướng
nào, phạm vi kiến thức trong lớp 12 hay trải xuống cả lớp 10-11? Các em thi ở cụm
thi của Sở có được đăng ký vào ĐH-CĐ sau đó không? Trong văn bản nói 3 môn bắt
buộc là: Toán, Văn, Ngoại ngữ, nhưng ở dưới Bộ lại nói trường nào dạy Ngoại ngữ
không tốt thì học sinh được chọn môn thay thế. Vậy rốt cuộc, Ngoại ngữ là môn bắt
buộc hay tự chọn và ai là người có quyền quyết định trường nào dạy không tốt để
học sinh có thể thi môn khác.
Học sinh từ lớp 10 đã định hướng và học theo khối
thi ĐH, giờ phải chạy đua 8 tháng với các môn thi bắt buộc sẽ rất vất vả và ảnh
hưởng nhiều đến học tập.
Trong đề thi có 2 mảng: xét tốt nghiệp THPT và dự
thi vào ĐH-CĐ. Nhưng các trường ĐH-CĐ top đầu lại có phương án tuyển riêng. Có
người đề nghị Bộ GD&ĐT có chỉ thị buộc các trường theo quy định mới. Vậy Bộ
có ra chỉ thị nào như thế và điều đó có trái với Luật Giáo dục là cho các trường
ĐH quyền tự chủ, tự quyết, tự chịu trách nhiệm. Rồi việc coi thi, chấm thi ở cụm
quốc gia, địa phương có nghiêm túc không? Tôi thấy các phụ huynh, học sinh đã bắt
đầu lo lắng.
Ra phương án kỳ thi cho một năm, về mặt đại thể tôi
thấy lựa chọn của Bộ GD&ĐT đã hợp lý, nhưng cụ thể tiến hành như thế nào
thì người dân, xã hội đang chờ đợi văn bản hướng dẫn. Cá nhân các nhà quản lý
giáo dục trả lời trên báo chí không có tính đại diện cho văn bản của Bộ và chưa
phải quy định chính thống trong quản lý nhà nước về giáo dục nói chung trong đó
có dạy học và thi tuyển.
- Một phương án thi còn nhiều khúc mắc như thế, theo
ông, phải chăng do Bộ GD&ĐT đã quyết định vội vàng?
- Nói vội vàng thì không đúng mà là thời gian quyết
định ngắn thôi. Dù sao lần này Bộ cũng công bố từ đầu năm học, thay vì trước kỳ
thi 1-2 tháng như trước đây, điều này giảm được áp lực cho học sinh.
Tuy nhiên theo tôi, trước khi ra quyết định đổi mới
thi tốt nghiệp THPT, ĐH-CĐ năm 2015, Bộ nên có một đề án cụ thể, nghe nhiều ý
kiến rồi có văn bản nêu các vấn đề một cách tường minh để mọi người sẽ hiểu
cách làm.
Khi công bố phương án, Bộ cũng cần đưa ra số liệu điều
tra khoa học xem bao nhiêu người đồng ý với ý kiến Bộ lựa chọn. Bộ hỏi ý kiến
người dân mà khi ra quyết định lại không công bố kết quả. Tôi đã mong đợi thấy
những con số này mà không được.
- Có ý kiến cho rằng, phương án Bộ GD&ĐT lựa chọn
chưa hợp lý nếu xét về lâu dài. Quan điểm của GS về vấn đề này như thế nào?
- Nỗi lo này của người dân là hoàn toàn chính xác.
Chúng ta đổi mới phát triển nhưng phải trong ổn định và ổn định để phát triển,
nhất là làm giáo dục. Ta đâu thể một lúc là thay đổi bài dạy, sách giáo khoa,
các học sinh rất mệt mỏi.
Trong khoảng 10 năm trở lại đây, ngành giáo dục có
nhiều thay đổi quá khiến không ít người dân mất niềm tin. Ngành phải lấy lại niềm
tin này từ phụ huynh, học sinh, nhà trường, xã hội.
- Ở phương án thi mới, quyền tự chủ, tự quyết tuyển
sinh của các ĐH-CĐ không còn nhiều. Vậy theo ông, chất lượng đầu vào của các trường
sẽ bị ảnh hưởng thế nào?
- Đầu vào của CĐ có lẽ không bị ảnh hưởng bởi phương
án kỳ thi quốc gia chung, nhưng đầu vào của ĐH có nhiều vấn đề. Ví dụ, khối Y rất
cần kiểm tra kiến thức Sinh học, Hoá học chứ không cần nhiều đến Văn. Môn Toán
của trường thiên về kỹ thuật như ĐH Bách khoa cũng khác yêu cầu mức độ hiểu biết
của trường Kinh tế… Vậy, có lẽ nhiều ĐH sẽ tuyển sinh riêng.
Hiện nay nhiều ĐH top đầu cũng nói sẽ có phương án
tuyển sinh riêng cho năm 2015. Các trường đào tạo văn hoá nghệ thuật cũng thế.
Mục đích ban đầu của Bộ GD&ĐT khi đưa ra phương án kỳ thi quốc gia chung là
giảm áp lực thi cử, liệu có tác dụng.
1-2 tháng trước Bộ nói về một kỳ thi hai trong một,
nhưng giờ chỉ nói kết quả thi là điều kiện để xét tốt nghiệp và căn cứ xét
ĐH-CĐ. Đã là căn cứ thì không thể quyết định được em này có thể vào học trường
này hay trường khác.
- Ông đánh giá thế nào về mô hình thi cử mới của Bộ
GD&ĐT nếu so với xu hướng phát triển trên thế giới ?
- Trên thế giới, nhiều nước vẫn giữ thi phổ thông nhưng
họ làm nghiêm túc lắm và môn thi tương ứng với khoa, ngành ở ĐH. Các em học
sinh ở Anh kết thúc thời gian học phổ thông ở lớp 10, phải hoàn thành tất cả
các môn học. Sau đó, các em có 2 năm chỉ để học 5-6 môn liên quan đến ngành
mình sẽ học ở ĐH. Đề thi do Bộ GD&ĐT ra, mỗi trường ĐH yêu cầu bài thi viết
riêng. Tất cả nộp cho Bộ chấm và trả kết quả trực tiếp cho học sinh.
Nước Pháp gọi thi tốt nghiệp THPT là thi Tú tài và
có khi Bộ trưởng phải báo cáo Quốc hội về đề thi, chất lượng bài thi để quốc hội
phân tích.
Đào tạo ĐH ở mỗi trường một khác nhưng phổ thông thì
phải đại trà. Phổ thông là móng của cái nhà. Nếu ở bậc học này anh không làm ra
những học sinh tốt về đạo đức, giỏi về kiến thức, biết ứng dụng vào cuộc sống
thì sao đất nước phát triển được.
Đăng nhận xét