Trong nghệ thuật viết truyện ngắn, tìm ra được một tình huống truyện độc
đáo là cực kì quan trọng, tình huống thế nào đó sẽ làm bật nổi tất cả từ không
khí của truyện, đến số phận tâm lý nhân vật, chủ đề tư tưởng của tác phẩm. Vậy
thế nào là tình huống? Theo nhà văn Nguyễn Minh Châu, tình huống truyện như một
khúc, một lát cắt của đời sống, một khoảnh khắc ngắn ngủi xong lại giúp cho người
đọc hình dung được diện mạo toàn thể của đời sống.
Ở
truyện ngắn "Vợ Nhặt" này cái khoảnh khắc vào truyện khá độc đáo. Nó bắt đầu thời điểm cái đói
tràn đến phản ánh nạn đói khủng khiếp năm 1945. Ở
đó nổi lên hai hình ảnh: Con người năm đói và không gian năm đói. Con người thì
“hốc hác, u tối, xanh xám, dật dờ như những bóng ma, không gian thì ngổn
ngang xác chết, tiếng khóc, tiếng quạ kêu gào lên từng hồi thờ thiết, một bầu không khí tang tóc thê
lương bao trùm lên tất cả”. Trong bối cảnh như vậy, một người như Tràng, một gã trai nghèo khổ, thô kệch, lại
là dân ngụ cư, lâu nay ế vợ, ấy thế mà bỗng nhiên nhặt được vợ chỉ nhờ có bốn
bát bánh đúc như người ta nhặt cái rơm, cái rác bên đường. Cô dâu quần áo tả tơi,
cái nón cũ nát đang cúi đầu theo Tràng về làm dâu và một đám cưới lạ lùng đầy
xót thương đã diễn ra. Thật là một tình huống rất oái oăm, éo le, rất nghịch cảnh
mà có thật, không biết đáng mừng hay đáng lo, đáng vui hay đáng buồn, đáng cười
hay đáng khóc. Tình huống độc đáo của truyện đã làm nổi bật tất cả: từ chủ đề tư
tưởng đến tâm lý tính cách, số phận nhân vật.
Đăng nhận xét